ورق استیل نوعی از ورق فلزی است که از فلز خالص استیل و ترکیب برخی عناصرتشکیل می شود. بسته به نوع و درصد عناصر موجود در ورق، کاربردهای متفاوتی نیز دارد. در ادامه برخی از انواع ورق های استیل زنگ نزن (stainless steel) را معرفی خواهیم کرد.
ورق استینلس استیل گرید 304:
آلیاژ پایه است. گرید 304 (8-18) یک فولاد آستنیتی با حداقل 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل است، که حداکثر 0.08 درصد نیز کربن دارد. این گرید غیر مغناطیسی (نگیر) است و با عملیات حرارتی نمی توان آنرا سخت کرد. برای بدست آوردن استحکام کششی های بالاتر باید از کارسرد استفاده کرد. 18 درصد کروم موجود در این آلیاژ مقاومت به خوردگی و اکسیداسیون آنرا فراهم می آورد. خواص متالورژیکی این آلیاژ بر پایه نیکل آن استوار است (8 درصد) که سبب افزایش مقاومت به خوردگی در برابر مواد شیمیایی می شود.
این آلیاژ در برابر اکثر اسید ها مقاوم است و می تواند در برابر زنگ زدگی عادی مقاومت بکند، که البته همراه با کدر و تیره شدن است. 3044 می تواند خوردگی خوبی برابر مواد غذایی، محلول های استریلیزه کردن، اکثر مواد شیمیایی و رنگ های ارگانیک و طیف گسترده ای از مواد شیمیایی غیر ارگانیک داشته باشد. آلیاژ 304 و یا یکی از زیر مجموعه های، بیش از 50 درصد مصرف کل استنلس استیل در دنیا را شامل می شود. این گرید بدلیل توانایی مقاومت در برابر اسید های موجود در میوه ها، گوشت، شیر و سبزیجات جهت تولید انواع سینک ظرفشویی، میز، سماور، قهوه ساز، اجاق گاز، یخچال، بخار پز و غیره کاربرد دارد. همچنین از آن برای تولید لوازم قنادی، آشپزی، فنجان، قابلمه و ظروف استفاده می شود.
گرید 304 برای تجهیزات لبنی بسیار مناسب است. دستگاه های شیردوشی، منبع ها، دستگاه های هموژنیزه کننده، استرلیزه کننده و تانکرها همه از این آلیاژ ساخته می شوند. این آلیاژ همچنین در صنایع تولید آب میوه بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. در مصارف تهیه مواد غذایی، مانند کارخانه های صنایع غذایی، نانوایی های صنعتی و کشتارگاه ها، همه تجهیزات فلزی که در معرض روغن ها و چربی ها و اسید های حیوانی و گیاهی قرار دارند باید از گرید 304 تولید شوند.
در محیط های دریایی چون این گرید خواص مقاومت به خوردگی و سایش بهتری از گرید 316 دارد، برای تولید پیچ، مهره و واشر هم مورد استفاده قرار می گیرد. همچنان برای تولید فنر و اجزایی که نیاز به مقاومت به سایش و خوردگی از این گرید استفاده می شود.
ترکیب شیمیایی گرید عبارت است از:
Carbon: 0.08% max.
Silicon: 1.00% max.
Manganese: 2.00% max.
Chromium: 18.00-20.00%
Phosphorus: 0.045% max.
Nickel: 8.00-10.50%
Sulfur: 0.030% max.
جهت سفارش انواع ورق استینلس استیل 304 کلیک نمایید.
ورق استینلس استیل گرید 316:
در محیط هایی که نیازمند مقاومت به خوردگی بیشتر از گرید 304 هستند از گرید 316 استفاده می شود. این گرید همانند 304 آستنیتی و نگیر است، و با عملیات حرارتی قابل سخت شدن نیست. عنصر کربن حداکثر 0.08 درصد باید باشد و نیکل مقداری بیشتر از 304 است. تفاوت شاخص میان 304 و 316 عنصر مولیبدن است که حداکثر 3% به 316 افزوده می شود. مولیبدن مقاومت در برابر خوردگی این گرید را در برابر مواد خورنده شیمیایی، محلول ها و مخصوصاً در برابر کلرید ها بیشتر می کند. مولیبدن یکی از قویترین عناصر آلیاژی جهت جلوگیری از خوردگی است.
با وجود مولیبدن، می توان این گرید را در محیط های در معرض نمک های سدیم و کلسیم، محلول های هیپوکلریتی، اسید های فسفری، و محلول و اسید های سولفیدی استفاده کرد. همچنین تجهیزات مورد نیاز در اتاق عمل و جراحی از این آلیاژ تولید می شود. در مصارف دریایی نیز از این آلیاژ استفاده می شود، بغیر از پیچ و مهره هایی که نیاز به مقاومند به سایش دارند.
Carbon: 0.08% max.
Silicon: 1.00% max.
Manganese: 2.00% max.
Chromium: 16.00-18.00%
Phosphorus: 0.045% max.
Nickel: 10.00-14.00%
Sulfur: 0.030% max.
Molybdenum: 2.00-3.00%
جهت سفارش انواع ورق استینلس استیل 316 کلیک نمایید.
سایر گریدهای آستنیتی(نگیر)
· 301: جهت کار سختی، میزان کرم و نیکل کمتری به نسبت 302 دارد.
· 302: گرید پایه سری 300 می باشد. بیشترین مصرف را در استنلس های کرم-نیکلی و مقاوم به حرارت را دارد.
· 303: میزان مقاومت به خوردگی این گرید کمتر از 302 و 304 است. عناصر فسفر و گوگرد جهت بهبود خواص ماشینکاری به این گرید اضافه شده است.
· 303Se: حاوی عنصر سلنیوم و فسفر است تا قابلیت ماشینکاری را افزایش دهد.
· 305:دارای نیکل بیشتر می باشد تا خواص کار صختی را کاهش دهد.
· 309/309s: کروم و نیکل بیشتری دارد تا خواص مقاومت به خوردگی و همچنین مقاومت در برابر پوسته شدن در دمای بالا را فراهم آورد. 309 دارای کربن کمتر است تا رسوب های کاربیدی کمتری تولید شود.
· 310/310s: از 309 نیکل بیشتری دارد، در نتیجه مقاومت در برابر پوسته شدن در دمای بالای بهتری دارد. این گرید کربن کمتری دارد، تا از تولید رسوب های کاربیدی جلوگیری کند.
· 321: دارای تیتانیوم می باشد تا از تشکیل کاربید های کروم در جوشکاری جلوگیری کند.
· 330: نیکل بسیار بالای این گرید بهترین خواص مقاومت به خوردگی را در اکثر محیط های کوره ای بوجود می آورد. این گرید ضریب انبساط بسیار پایینی دارد و خواص چکش پذیری و استحکام بالایی دارد.
· 347-348: این گرید حاوی عناصر کلمبیوم و تانتالیوم می باشد تا خواص جوشکاری را بهبود بخشد. این گرید در دماهای بالای 400 درجه سیلیسوس کاربرد دارد.
ورق های فریتی(بگیر)
· 405: حاوی 12 درصد کروم و آلومینیوم است تا از سخت شدن جلوگیری کند.
· 430: گرید پایه گروه فریتی می باشد. این گرید چکش پذیری بسیار بالا و مقاومت به خوردگی اتمسفری عالی دارند.
· 430F/430Se: گوگرد و سلنیوم جهت افزایش قابلیت ماشینکاری به این گرید ها افزوده شده است.
· 442: جهت افزایش مقاومت به پوسته ای شدن به این گرید کروم افزوده می شود.
· 446: میزان کروم بسیار بالایی دارد(27 درصد) جهت مقاومت بالا در برابر پوسته ای شدن. آلیاژهایی که بیش از 30 درصد کروم دارند بسیار شکننده هستند.
مارتنزیتی(بگیر)
· 410: گرید پایه این نوع است. این گرید جهت استفاده عمومی مقاومت به خوردگی و حرارت استافده می شود. بوسیله عملیات حرارتی می توان این گرید را بهینه کرد و خواص مکانیکی مورد نیاز را بدست آورد. این گرید همواره مغناطیسی و اصطلاحاً بگیر است و می تواند آنیل شده، جهت نورد سرد و شکل دهی مورد استفاده قرار گیرد.
· 403: این گرید بسیار خاص و با کیفیت بسیار بالا می باشد. مصرف عمده آن تیغه و پره های توربین های بخار و کمپرسور های موتور جت است. این گرید مناسب جهت استفاده در محیط های پر تنش می باشد.
· 416/416Se: بهینه شده گرید 410 می باشد که با افزوده شدن عنصر گوگرد یا سلنیوم، خاصیت ماشینکاری بهتری دارد.
· 420: این گرید را می توان از طریق عملیات حرارتی تا 500 برینل سخت نمود که در این شرابط بهترین خواص مقاومت به خوردگی را هم دارد.
· 431: این گرید دارای نیکل بیشتری است و خواص مقاومت به خوردگی بهتری از 410، 416، 420 و 440 را دارد.
· 440C: بیشترین میزان سخت شوندگی را در میان گرید های قابل عملیات حرارنی دارد.
